पाण्याची बचत करून उत्पादन वाढवण्यासाठी ठिबक व तुषार सिंचन पद्धत अत्यंत उपयुक्त आहे. शेतकऱ्यांना ही आधुनिक सिंचन प्रणाली परवडावी यासाठी केंद्र व राज्य सरकारकडून ठिबक व तुषार सिंचन अनुदान योजना राबवली जाते. या लेखात पात्रता, कागदपत्रे आणि ऑनलाईन अर्ज करण्याची संपूर्ण प्रक्रिया सोप्या शब्दांत दिली आहे.
ठिबक व तुषारसिंचन योजना म्हणजे काय?
ही योजना सूक्ष्म सिंचन (Micro Irrigation) अंतर्गत येते.
- ठिबक सिंचन: थेंबाथेंबाने मुळाशी पाणी
- तुषार सिंचन: फवाऱ्यांद्वारे पाणी
पाण्याची 40–60% बचत
उत्पादनात वाढ
खतांची कार्यक्षमता जास्त
योजनेअंतर्गत मिळणारे अनुदान
- लघु व अल्पभूधारक शेतकरी: 55% पर्यंत अनुदान
- इतर शेतकरी: 45% पर्यंत अनुदान
(अनुदानाचे प्रमाण राज्य व पिकानुसार बदलू शकते)
पात्रता अटी
- अर्जदार शेतकरी असणे आवश्यक
- स्वतःच्या किंवा भाडेतत्त्वावरील जमिनीसाठी अर्ज
- 7/12 व 8-अ उतारा उपलब्ध असणे
- आधार कार्ड बँक खात्याशी लिंक असणे
- पूर्वी त्याच जमिनीसाठी अनुदान घेतलेले नसावे
आवश्यक कागदपत्रे
- आधार कार्ड
- 7/12 व 8-अ उतारा
- बँक पासबुक
- शेतकऱ्याचा फोटो
- मोबाईल नंबर
- पिकाची माहिती
ठिबक व तुषार सिंचन अनुदान योजनेसाठी ऑनलाईन अर्ज कसा करावा?
1: अधिकृत पोर्टलला भेट द्या
महाडीबीटी (mahadbt.maharashtra.gov.in) किंवा राज्याचे कृषी विभाग पोर्टल
2: शेतकरी नोंदणी / लॉगिन
- नवीन असल्यास नोंदणी करा
- आधी नोंदणी असल्यास लॉगिन करा
3: योजना निवडा
- कृषी विभाग → सूक्ष्म सिंचन योजना (ठिबक/तुषार) निवडा
4: अर्ज भरा
- वैयक्तिक माहिती
- जमिनीची माहिती
- पिकाची माहिती
- सिंचन प्रकार निवडा
5: कागदपत्रे अपलोड करा
- सर्व कागदपत्रे स्पष्ट स्कॅन करून अपलोड करा
6: अर्ज सबमिट करा
- अर्ज सबमिट केल्यानंतर अर्ज क्रमांक जतन करा
अर्जानंतरची प्रक्रिया
- कृषी अधिकारी पडताळणी
- मंजुरी मिळाल्यावर अधिकृत विक्रेत्याकडून साहित्य खरेदी
- बसवणी पूर्ण झाल्यावर तपासणी
- थेट बँक खात्यात अनुदान जमा
ठिबक व तुषार सिंचनाचे फायदे
- पाण्याची मोठ्या प्रमाणात बचत
- कमी खर्चात जास्त उत्पादन
- खत व मजुरी खर्च कमी
- दुष्काळी भागासाठी उपयुक्त
निष्कर्ष
ठिबक व तुषार सिंचन अनुदान योजना ही शेतकऱ्यांसाठी अत्यंत फायदेशीर योजना आहे. योग्य वेळी अर्ज करून आधुनिक सिंचनाचा लाभ घेतल्यास शेती अधिक नफ्याची होते.