शेतकऱ्यांना वीजबिलाच्या समस्येतून मुक्त करून स्वस्त, स्वच्छ आणि पर्यावरणपूरक ऊर्जा उपलब्ध करून देण्यासाठी केंद्र सरकारने प्रधानमंत्री कुसुम योजना (PM KUSUM Yojana) सुरू केली आहे. या योजनेअंतर्गत शेतकऱ्यांना सोलार पंप, सोलार प्रकल्प आणि ग्रीड-कनेक्टेड सोलार प्रणालीवर अनुदान दिले जाते. या लेखात आपण प्रधानमंत्री कुसुम योजना ऑनलाईन अर्ज कसा करावा, पात्रता, कागदपत्रे आणि फायदे सविस्तर पाहणार आहोत.
प्रधानमंत्री कुसुम योजना म्हणजे काय?
PM KUSUM (Pradhan Mantri Kisan Urja Suraksha evam Utthaan Mahabhiyan) ही योजना शेतकऱ्यांना सौरऊर्जेचा वापर करून सिंचन व उत्पन्न वाढीस मदत करते.
पीएम कुसुम योजनेचे घटक (Components)
घटक A
शेतकऱ्यांना स्वतःच्या किंवा भाडेतत्त्वावरील जमिनीवर ग्रीड-कनेक्टेड सोलार प्रकल्प उभारण्याची सुविधा.
घटक B
डिझेल किंवा विजेवर चालणाऱ्या पंपाऐवजी स्वतंत्र सोलार पंप बसवण्यासाठी अनुदान.
घटक C
विद्यमान विजेच्या पंपांचे सोलारायझेशन (Solarization).
प्रधानमंत्री कुसुम योजनेचे फायदे
- 60% पर्यंत सरकारी अनुदान
- वीजबिलात मोठी बचत
- डिझेल खर्चात कपात
- अतिरिक्त वीज विकून उत्पन्नाचा स्रोत
- पर्यावरणपूरक शेती
पात्रता
- अर्जदार भारतातील शेतकरी असावा
- स्वतःच्या नावावर शेती जमीन असणे आवश्यक
- वैध वीज कनेक्शन / पंप असणे (घटकानुसार)
- बँक खाते आधारशी लिंक असणे
लागणारी कागदपत्रे
- आधार कार्ड
- 7/12 उतारा किंवा जमीन कागदपत्र
- बँक पासबुक
- मोबाईल नंबर
- पासपोर्ट साईज फोटो
- वीज बिल (असल्यास)
प्रधानमंत्री कुसुम योजना ऑनलाईन अर्ज कसा करावा?
1: अधिकृत वेबसाईटला भेट द्या
आपल्या राज्याच्या PM KUSUM पोर्टल किंवा महाऊर्जासारख्या अधिकृत संकेतस्थळावर जा.
2: नवीन नोंदणी करा
- नाव
- मोबाईल नंबर
- आधार क्रमांक टाका
- OTP द्वारे पडताळणी करा
3: अर्ज फॉर्म भरा
- वैयक्तिक माहिती
- शेती व पंपाची माहिती
- घटक (A/B/C) निवडा
4: कागदपत्रे अपलोड करा
सर्व आवश्यक कागदपत्रे स्कॅन करून अपलोड करा.
5: अर्ज सबमिट करा
फॉर्म सबमिट केल्यानंतर अर्ज क्रमांक जतन करून ठेवा.
अर्जाची स्थिती कशी तपासावी?
- अधिकृत पोर्टलवर लॉगिन करा
- “Application Status” पर्यायावर क्लिक करा
- अर्ज क्रमांक टाका
अनुदान किती मिळते?
- केंद्र सरकार: 30%
- राज्य सरकार: 30%
- शेतकरी हिस्सा: फक्त 40%
महत्वाच्या सूचना
- अर्ज करताना माहिती अचूक भरा
- एकाच घटकासाठी एकच अर्ज मान्य
- चुकीची माहिती दिल्यास अर्ज रद्द होऊ शकतो
निष्कर्ष
प्रधानमंत्री कुसुम योजना ही शेतकऱ्यांसाठी अत्यंत उपयुक्त योजना असून, सौरऊर्जेच्या माध्यमातून शेती खर्च कमी करून उत्पन्न वाढवण्याची संधी देते. योग्य पद्धतीने ऑनलाईन अर्ज केल्यास शेतकरी या योजनेचा मोठा लाभ घेऊ शकतो.